فقدان استراتژی کلان اسرائیل ممکن است جمهوری اسلامی را به نفوذ در منطقه سوق دهد، اگر اعتباری برای پایان دادن به درگیری به دست آورد

آیا جنگ غزه با شرایط عربستان سعودی یا جمهوری اسلامی پایان خواهد یافت؟

احتمال بسیار زیاد این است که جمهوری اسلامی و حزب الله به اسرائیل حمله کنند، حتی اگر این کلمات چاپ شوند. اما اگر این کار را نکنند و سرانجام معامله بر سر آزادی گروگان‌ها انجام شود، اکنون می‌توانند به جای سعودی‌ها برای پایان دادن به خصومت‌های منطقه‌ای اعتبار بگیرند.

برای چندین ماه، دولت بایدن یک معامله بزرگ ارائه کرده بود اسرائیل جنگ خود با حماس را برای مدت نامعلومی در ازای بازگرداندن گروگان‌ها و در نهایت عادی‌سازی با سعودی‌ها متوقف می‌کند.

این معامله بزرگ ممکن است باعث شود که اسرائیل روابط نیم دوجین یا بیشتر از کشورهای عربی و مسلمان دیگر را با اورشلیم عادی کند و شکل منطقه را حتی بیشتر از توافقات بسیار موفق ابراهیم که منجر به عادی سازی بین اسرائیل و کشورهای عربی و مسلمان در سال ۲۰۲۰ شد، تغییر دهد. 

بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر، چندین ماه است که بارها توافق عربستان را رد کرده است. چرایی محل بحث است.

برخی گفتند که او خواهان توافق است اما می‌خواهد منتظر دولت جدید ترامپ باشد تا شرایط بهتری را برای اسرائیل مذاکره کند.

برخی گفتند که او حاضر نیست واژه دولت فلسطین را بیان کند، حتی اگر این سخنان در سال های آینده در صحنه خیلی نیاز نداشته باشد.

دیگران گفتند که او تمایلی به پایان دادن به حملات به حماس در غزه ندارد، یا به این دلیل که واقعاً معتقد است که اسرائیل باید غزه را برای یک دوره چند ساله بدون توجه به آسیبی که به مشروعیت جهانی آن وارد می‌کند اشغال نظامی کند یا به این دلیل که می‌ترسید که بتزالل اسموتریچ و ایتامار بن گویر در صورت پایان دادن به جنگ، دولت خود را سقوط دهند.

به غیر از خشنود ساختن اسموتریچ و بن گویر، دلایل فوق می تواند مبنایی اساسی برای تصمیم گیری علیه توافق عربستان در این زمان باشد. اما این احتمالاً تنها در صورتی خواهد بود که چیزی بزرگ و بهتر به نحوی به دست آید.

پایان دادن به جنگ اکنون می تواند جمهوری اسلامی را جسور کند

اگر آنچه که نتانیاهو با تمدید چند ماهه جنگ به دست می آورد تا زمانی که با حزب الله و جمهوری اسلامی درگیر شود، منجر به تهدید جمهوری اسلامی به یک جنگ گسترده منطقه ای شود، چه می شود. آیا تهران زمان و برخی از شرایط معامله گروگانگیری و پایان جنگ غزه را دیکته می کند.

در آن صورت، به جای استفاده از پایان جنگ برای چانه زنی از موضع قدرت برای بازگرداندن گروگان ها و تضعیف و انزوای رژیم ایران با اتحاد جدید سنی بسیار گسترده تر، پایان دادن به جنگ از موضع ضعف حاصل می شود.

اسرائیل آنقدر از درگیری با جمهوری اسلامی و حزب الله می ترسید که در نهایت تیراندازی به حماس را متوقف کرد.

چنین نتیجه ای به جای اینکه جمهوری اسلامی را از مداخله مستقیم تر در مناقشه اسرائیل و اعراب بازدارد، می تواند تهران را برای مداخله تهاجمی تر در آینده جرأت دهد.

اقدامات نظامی کوچکتر اسرائیل علیه حماس ممکن است به طور ناگهانی نیاز به در نظر گرفتن چگونگی انتخاب تهران برای پاسخ به دولت یهودی داشته باشد.

همه اینها بعید است زیرا جمهوری اسلامی و حزب الله احتمالاً همچنان به اسرائیل حمله خواهند کرد.

اما اگر آنها حمله کنند، اسرائیل ضدحمله می کند و پس از مدت کوتاهی پس از گروگان گیری و پایان قرارداد جنگ غزه، چه می شود.

آیا این نتیجه تهران را به مداخله مجدد در تجارت بیت المقدس با فلسطینی ها در آینده تشویق نخواهد کرد؟

به این نکته اضافه کنید که مشخص نیست که دولت ترامپ به توافق بهتری با اسرائیل دست پیدا می کرد، حتی اگر ممکن بود در انظار عمومی بیشتر از اورشلیم حمایت می کرد، و اضافه کنید که رئیس جمهور بعدی ایالات متحده ممکن است کامالا هریس باشد، که قطعاً به اسرائیل نمی دهد. شرایط بهتری برای پایان دادن به جنگ نسبت به دولت بایدن وجود دارد و کمتر مشخص می شود که چرا توافق عربستان در آن زمان مورد استفاده قرار نگرفت.

شاید آخرین ایراد اساسی باقی مانده، تعهد به تشکیل کشور فلسطین باشد. اما اسرائیل در سال ۱۹۹۳ متعهد به تشکیل کشور فلسطینی بود و ۳۱ سال بعد، هنوز مجبور به پیروی از آن نبوده است، زیرا حداقل برخی از فلسطینی ها به اعمال خشونت آمیز آنقدر علیه دولت یهود ادامه می دهند تا دولت خود را کمتر قابل دوام کنند.

مقامات اسرائیل اخیراً بیش از هر زمان دیگری درباره عدم استراتژی کلان اسرائیل برای بهبود موقعیت گسترده‌تر خود در منطقه صحبت کرده‌اند.

اگر جمهوری اسلامی به جای سعودی‌ها اعتبار پایان دادن به جنگ کنونی را بپذیرد، انحراف این انتقاد سخت‌تر می‌شود.