آخرین انتخابات پارلمانی در ایران، همانطور که توسط خود حکومت گزارش شده، شاهد مشارکت کم رای دهندگان بود

مشارکت یک مسئله کلیدی در انتخابات ریاست جمهوری ایران

انتخابات آتی ریاست جمهوری در ایران که قرار است در ۲۸ ژوئن برگزار شود، توجه چشمگیری را هم در سطح داخلی و هم در سطح بین المللی به خود جلب کرده است. یکی از مهم ترین جنبه هایی که در این انتخابات باید رعایت شود میزان مشارکت در رای دهندگان است.

رژیم ایران به دلایل متعددی مشتاق است مشارکت بالایی را تضمین کند. در درجه اول، مشارکت بالای رأی دهندگان به معنای حمایت قوی از دولت است و نشان می دهد که از حمایت مردم برخوردار است. این برای رژیم بسیار مهم است زیرا به دنبال ارائه تصویری از مشروعیت و ثبات در داخل کشور و صحنه جهانی است. به عبارت دیگر، تصور تایید گسترده می تواند مشروعیت حکومت را تقویت کند.

موضوع دوم به درگیری های کنونی منطقه ای مربوط می شود. در بحبوحه گسترش درگیری ها با اسرائیل و ایالات متحده، از دیدگاه رهبران جمهوری اسلامی می توان از مشارکت قوی رای دهندگان استفاده کرد تا نشان دهد که مردم ایران متحد و از موضع رژیم در برابر فشارهای خارجی حمایت می کنند.

سوم، برای جمهوری اسلامی، نشان دادن یک جبهه متحد از طریق مشارکت بالای رأی دهندگان می تواند در به تصویر کشیدن ثبات داخلی، به ویژه در مواجهه با چالش های مختلف داخلی، حیاتی باشد.

با این وجود، آخرین انتخابات پارلمانی در ایران، همانطور که توسط خود رژیم گزارش شده است، شاهد مشارکت کم رای دهندگان بود. این روند مشارکت پایین نگرانی‌هایی را در مورد احتمال مشارکت کم در انتخابات ریاست‌جمهوری آتی را افزایش می‌دهد. عوامل متعددی در این مشارکت کم رای دهندگان پیش بینی شده نقش دارند.

یکی از دلایل اولیه حضور کم بالقوه در انتخابات نارضایتی گسترده از وضعیت اقتصادی فعلی است. ایران با تورم بالا و بیکاری قابل توجه دست و پنجه نرم می کند که منجر به نارضایتی عمومی قابل توجهی شده است. نرخ تورم رسمی سالانه ایران در تیرماه گذشته به ۴۷.۵ درصد رسید که بالاترین سطحی است که کشور در بیش از سه دهه گذشته تجربه کرده است.

مشکلات اقتصادی که مردم عادی ایران با آن مواجه هستند، از جمله کاهش شدید قدرت خرید به دلیل کاهش ارزش پول ملی، بسیاری را زیر خط فقر قرار داده است. این مبارزات اقتصادی احتمالاً بسیاری را از شرکت در انتخابات منصرف خواهد کرد، زیرا ممکن است احساس کنند که رای آنها اصلاحات و بهبودهای اقتصادی لازم را به همراه نخواهد داشت.

علاوه بر مشکلات اقتصادی، احساس نارضایتی سیاسی-اجتماعی نیز در میان مردم ایران وجود دارد. تحمیل قوانین سختگیرانه مذهبی، به ویژه قوانینی که زنان را تحت تأثیر قرار می دهد، قبلاً باعث اعتراضات و تظاهرات گسترده ای شده است، همانطور که جامعه بین المللی شاهد آن است. چشم‌انداز سیاسی-اجتماعی در ایران به‌شدت تحت تأثیر ایدئولوژی‌های محافظه‌کار و تندرو است، که بسیاری از شهروندان با آن مخالف هستند و آن را خارج از ارتباط با ارزش‌های اجتماعی مدرن می‌دانند. این نارضایتی عامل مهم دیگری است که به مشارکت پایین پیش بینی شده رای دهندگان کمک می کند.

علاوه بر این، یکی دیگر از مسائل مهم، عدم اشتیاق آشکار برای فهرست نامزدهای ریاست جمهوری است. شورای نگهبان که وظیفه بررسی نامزدها را بر عهده دارد، تنها شش نفر را برای نامزدی ریاست جمهوری تایید کرده است مسعود پزشکیان، مصطفی پورمحمدی، امیرحسین قاضی زاده هاشمی، محمدباقر قالیباف، سعید جلیلی و علیرضا زاکانی. انتخاب محدود و برتری نامزدهای تندرو به احتمال زیاد باعث شده است که بسیاری از رأی دهندگان برای شرکت در انتخابات احساس سرخوردگی و بی انگیزگی کنند.

یکی از جنبه های مهم انتخاب نهایی شورای نگهبان، غلبه تندروها در میان نامزدهای تایید صلاحیت شده است. این پیامدهای مهمی برای چشم‌انداز سیاسی در ایران دارد، که اکنون به شدت به سمت ایدئولوژی‌های تندرو متمایل شده است. این تندروها به دلیل پایبندی سرسختانه به اصول انقلابی جمهوری اسلامی و طرفداری از تفسیر و اجرای دقیق‌تر این آرمان‌ها شهرت دارند.

از نظر داخلی، تندروها برای اجرای قوانین سختگیرانه مذهبی تلاش می کنند که منجر به نارضایتی گسترده، به ویژه در میان جوانان و زنان شده است، که به طور فزاینده ای با این سیاست ها به حاشیه رانده شده اند. رویکرد محافظه‌کارانه به حکومت‌داری که توسط این نامزدها اتخاذ می‌شود نیز اغلب به عنوان مانعی در برابر پیشرفت و نوسازی اجتماعی تلقی می‌شود.

از نظر منطقه ای، دیدگاه های تندروها با اهداف کادر ارشد سپاه پاسداران انقلاب اسلامی همسو است. این همسویی حاکی از ادامه مواضع فعلی سیاست خارجی جمهوری ذاسلامی است که مشخصه آن رویکرد تقابل‌آمیز در قبال اسرائیل و موضع دفاعی در برابر تهدیدات آمریکا و متحدانش است.

نتیجه انتخابات ریاست جمهوری آتی در ایران پیامدهای گسترده ای برای آینده این کشور چه در عرصه داخلی و چه در سطح بین المللی خواهد داشت. مشارکت پایین پیش‌بینی‌شده رای‌دهندگان می‌تواند مشروعیت دولت را تضعیف کند و چالش‌های اجتماعی-اقتصادی موجود را تشدید کند. علاوه بر این، تسلط نامزدهای تندرو نشان می‌دهد که تغییر چندانی در سیاست‌های داخلی و خارجی جمهوری اسلامی رخ نخواهد داد.

در جبهه بین المللی، ادامه سیاست های تندرو می تواند منجر به افزایش انزوای رژیم ایران و همچنین گسترش درگیری ها با قدرت های منطقه ای و جهانی شود. این می تواند اقتصاد ایران را بیشتر تحت فشار قرار دهد و توانایی این کشور را برای شرکت در مذاکرات دیپلماتیک معنادار محدود کند.

به طور خلاصه، با نزدیک شدن به انتخابات ریاست جمهوری ایران، یکی از موضوعات کلیدی که باید به آن توجه کرد، مشارکت رای دهندگان خواهد بود. تمایل رژیم برای مشارکت بالا احتمالاً با واقعیت نارضایتی گسترده عمومی از شرایط اقتصادی کشور، مسائل اجتماعی-سیاسی و انتخاب محدود نامزدها در تضاد است. تسلط ایدئولوژی های تندرو در مجموعه نامزدها شرایط را پیچیده تر می کند. نتایج این انتخابات شاخصی تعیین کننده از جهت گیری آینده جمهوری اسلامی، چه در عرصه داخلی و چه در صحنه جهانی خواهد بود.